Yenidoğan Bakımı

Yenidoğan Bakımı

Hamilelik sürecinin ardından yeni bir dönem başlar. Ebeveynlerin hayatı, bebeğin yönlendirmesi ile ilerler ve var olan düzenin değişmesiyle gelişir. Bir bebeğin bakımı kolay değildir ancak öğrenim bir süreç ile ilerler. Tecrübeli insanlardan yardım almakla birlikte bu süreci rahatça sürdürmek için konu ile ilgili kitaplar okumanız, detaylı bilgi edinmenize ve olası durumlarda kontrollü olmanıza fayda sağlayacaktır.

Araştırmalara göre bir bebek odası 12 – 15 metrekare olmalı ve odada en az bir penceresi bulunmalıdır. Bebeğin sağlığı açısından odaya güneş girmesi ve havalandırılması oldukça önemlidir.

Doğumdan sonraki ilk 28 günlük dönem bebeğin yenidoğan dönemidir. Bebeğin ilk ayını kapsayan bu dönemde dikkat edilmesi gerekilen; ilk banyo, emzirme düzeni, alt değişimi, bebeğin bakımı (göbek, göz, ağız, cilt), tırnak kesimi, gaz sancısı ve uyku düzeni gibi bazı önemli noktalar vardır. Bu süreç içerisinde bebeğin bakımı için birçok malzemenin bir arada ve kolay erişebilir olması istenir. Bu durum ebeveyni rahatlatır, olası durumları kolayca çözümleme imkânı verir. Bebeğin düzenli bakımı için tercih edeceğiniz bir anne – bebek bakım çantasına, ihtiyacınız olabilecek tüm eşyaları yerleştirebilir ve gerekli olan malzemeye hem evde hem de dışarıda rahatlıkla ulaşabilirsiniz.

Bebeklerin cildi oldukça hassastır. Bu yüzden yenidoğan döneminde tahriş olabilecek etmenlerden korunması oldukça önemlidir. Sıcak ve kuru ortamlar, rüzgâr ve dar giysiler de tahriş riskini artırır ve olası bir tahriş, bebeğin cilt direncini düşürür.

Bebeğin göbek ve göbek çevresinin temiz kalması önemlidir. Göbek deliği bezin dışında bırakılmalı ve her gün, günde 1 – 2 kez göbek kordonunun dip kısmı hekiminizin önerdiği şekilde temizlenmelidir. Göbek, 1 – 2 hafta içinde kendiliğinden düşer.

Bebeğin her gün yıkanması gerekmemektedir ancak bez değişiminden sonra bölgesel temizliğin yapılması önemlidir. Bebeğin altının 2 – 3 saatte bir değiştirilmesi gerekmektedir. Bu süreçte kısa süreli olarak altı açık bırakılarak havalandırılmalı ve iyice kuruduktan sonra ince tabaka bir bebek yağı sürülerek kapatılmalıdır.

Bebeğin ilk banyosunun göbek düştükten bir gün sonra yapılması uygun görülmektedir. Bebekler banyo sırasında rahatlar. Bu yüzden uzmanlar tarafından banyo esnasında bebeğin aç ya da tok olması önerilmez. Tercihen uyku saatinden önce yapılabilir. Banyo sırasında ortam ısısı 25 derece olmalıdır.

Yenidoğan bebeklerin el tırnakları çok hızlı uzamaktadır. Henüz el hareketlerini kontrol edemeyen bebek bu esnada kendine zarar verebilir. Bu yüzden el tırnaklarının haftada bir, ayak tırnaklarının ise ayda bir kesilmesi önerilmektedir.

Bebeğin göz bakımı ise kaynamış ve ılıtılmış su ile yapılmalıdır. Anne ya da baba ilk olarak ellerini sabunlu su ile yıkayıp kurulamalıdır. Ilıtılmış temiz sudan bir parça pamuğa alınır ve pamuktaki fazla su dışarıya sıkılır. Gözün iç kısmından dış bölgeye doğru bastırmadan kirpik ve kirpik dipleri silinir. Gözlerden birbirine enfeksiyon geçmemesi için farklı pamuk kullanılmalıdır. Özellikle sabah uykudan uyanan bir bebek için bu işlemin uygulanması gerekmektedir.

Bebeğin ağız bakımı da kaynamış ve ılıtılmış su ile yapılır. Temiz suya batırılan temiz bir bez ile damak dâhil olacak şekilde bebeğin ağız içi mukozası silinir.

Yenidoğan bir bebek gün içinde 10 – 12 kez emebilir. Bebek, anne sütü ile besleneceği ilk 6 ayında suya ihtiyaç duymaz. Anne sütünün haricinde bu süreçte su ya da farklı bir besin verilmesine ihtiyaç yoktur. Anne sütü ile beslenen bebeklerde ishal ve solunum yolu hastalıkları daha az görülür. Anne sütünün sindirimi kolaydır ve çocuğun kemiklerinin gelişmesini sağlar. Aynı zamandan emme işlemi bebeğin psikososyal gelişimini de sağlayarak anne – bebek arasındaki bağı da güçlendirir.

İlk haftalarda bebekler gündüzleri daha sık uyuyabilirler. 3. aydan sonra ise geceleri daha iyi ve uzun süre uyumaya başlar. Uyku öncesinde bebeğe banyo yaptırılması daha konforlu bir uyku için yardımcı olur.

Bebeğin mümkün olduğunca rahat, sakin ve stressiz ortamda bulundurmak olası gaz sancılarını en aza indirmek açısından önem arz etmektedir. Gaz sancılarında bebeğin karnına, cildini yakmayacak ısıda ılık bir bez koymak ya da yüzüstü yatırarak sırtına ve beline masaj yapmak etkili olabilir. Bu uygulamaların dışında doktor kontrolünde ilaç tedavisi de uygulanmaktadır.

Yenidoğan bebeklerde, bebeğin topuğundan alınan kan ile tarama testleri yapılabilmektedir. Herhangi bir metabolik hastalık, tarama testleri ile kalıcı bir hasar yaratmadan belirlenebildiği için oldukça önemlidir.

Dikkat edilmesi gereken adımlardan biri de ev düzenidir. Bebeğin ilerideki hareketliliğini de düşünerek pencerelere emniyet takılmalı, mobilyalar bebeğe zarar vermeyecek şekilde düzenlenmeli, prizlere kapak takılmalı, bebeğin ulaşabileceği ilaçlar vb. kaldırılmalı, bebeğin yutabileceği cisimler ulaşabileceği alanlardan arındırılmalıdır.

 

Referanslar:

Yeni Doğan Bakımında Bilinmesi Gerekenler / Grup Florence Nightingale Hastaneleri

Yenidoğan, Bebek ve Çocuk Bakımı / gebelik.org